အပိုင္း( ၃ )
( ႗ ) ႏိုင္ငံသား၊ ႏိုင္ငံသားမ်ား၏ မူလ အခြင့္အေရး၊ တာ၀န္မ်ားႏွင္းစပ္လ်ဥ္းၿပီး
-၄၄- ( ၁ ) တိုင္းရင္းသား မိဘႏွစ္ပါးမွ ေမြးဖြားသူအားလံုးသည္ ႏိုင္ငံသားျဖစ္သည္။ ႏိုင္ငံဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ အတည္ျပဳ ျပဌာန္းသည့္ေန႔တြင္ ဥပေဒအရ ႏိုင္ငံသား ျဖစ္ၿပီးသူမ်ားသည္ ႏိုင္ငံသားမ်ား ျဖစ္သည္။ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ျခင္း၊ ႏိုင္ငံသားျပဳျခင္းႏွင့္ ႏိုင္ငံသား အျဖစ္မွ ရပ္စဲျခင္းတို႔သည္ ဥပေဒျဖင့္ ျပဌာန္းသည့္အတိုင္း ျဖစ္မည္။
-၄၅- ( ၂ ) ႏိုင္ငံသားတိုင္းသည္ ႏိုင္ငံေတာ္ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒတြင္ သတ္မွတ္ျပဌာန္းထားသည့္ တန္းတူညီမွ်မူ အခြင့္အေရး၊ လြတ္လပ္မူ အခြင့္အေရး၊ တရားမွ်တမူ အခြင့္အေရး စသည္တို႔ ခံစားခြင့္ရွိမည္။
-၄၆- ( ၃ ) တရားရံုးခြင့္ျပဳခ်က္ မရရွိက ႏိုင္ငံသားတစ္ဦးကို -၂၄-နာရီထက္ေက်ာ္လြန္၍ ခ်ဳပ္ေႏွာင္ထားခြင့္ မရွိေစရ။
-၄၇- ( ၄ ) ႏိုင္ငံသားတိုင္းသည္ ျပည္ေထာင္စု မၿပိဳကြဲေရး၊ တိုင္းရင္းသား စည္းလံုးညီညြတ္မူ မၿပိဳကြဲေရးႏွင့္ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာ တည္တံခိုင္ၿမဲေရးတို႔ကို ေစာင့္ထိမ္းရန္ တာ၀န္ရွိသည္။
-၄၈- ( ၅ ) ႏိုင္ငံသားတိုင္းသည္ ႏိုင္ငံေတာ္ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကို လိုက္နာေစာင့္ထိန္းရန္တာ၀န္ရွိသည္။
-၄၉- ( ၆ ) ႏိုင္ငံသားတိုင္းသည္ ဥပေဒျပဌာန္းခ်က္ႏွင့္အညီ စစ္ပညာသင္ၾကားရန္ တာ၀န္ရွိမည္။
-၅၀- ( ၇ ) ႏိုင္ငံသားတိုင္းသည္ ဥပေဒျပဌာန္းခ်က္ႏွင့္အညီ စစ္မူထမ္းရန္ တာ၀န္ရွိမည္။
-၅၁- ( ၈ ) ျပည္သူတို႔ ေအးခ်မ္းသာယာေရးႏွင့္ တရားဥပေဒ စိုးမိုးေရးတို႔သည္ ႏိုင္ငံသားတိုင္း၏ တာ၀န္ျဖစ္သည္။
-၅၂- ( ၉ ) ႏိုင္ငံသားမ်ား၏ လြတ္လပ္ခြင့္၊ လုပ္ပိုင္ခြင့္၊ ခံစားခြင့္၊ တာ၀န္ႏွင့္ တားျမစ္ခ်က္မ်ားကို ထိေရာက္ခိုင္မာ ျပည့္စံုေစရန္ လိုအပ္ေသာ ဥပေဒ ျပဌာန္းမည္ဟု အေျခခံ မူမ်ားခ်မွတ္ပါသည္။
( ဌ ) တိုင္းရင္းသားမ်ားႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းၿပီး
-၅၃- ( ၁ ) ႏိုင္ငံေတာ္သည္ တိုင္းရင္းသားမ်ား၏ စကား၊ စာေပ၊ အႏုပညာ၊ ယဥ္ေက်းမူတို႔ကို ဖြ႔ံၿဖိဳးတိုးတတ္ေစရန္ ကူညီေဆာင္ရြက္မည္။
-၅၄- ( ၂ ) ႏိုင္ငံေတာ္သည္ တိုင္းရင္းသား အခ်င္းခ်င္း စည္းလံုး ညီညြတ္ေရး၊ ခ်စ္ၾကည္ေလးစားေရးႏွင့္ ရိုင္းပင္းကူညီေရးတို႔ တိုးတတ္ျဖစ္ထြန္းေစရန္ ကူညီေဆာင္ရြက္မည္။
-၅၅- ( ၃ ) ႏိုင္ငံေတာ္သည္ တိုးတတ္ဖြံ႔ၿဖိဳးမူ နည္းပါေနသည့္ တိုင္းရင္းသားမ်ား၏ ပညာေရး၊ က်န္းမာေရး၊ စီးပြားေရး၊ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရး စသည္တို႔ ပါ၀င္ေသာ လူမူစီးပြားေရး တိုးတတ္ဖြံ႔ၿဖိဳးမူအတြက္ ကုညီေဆာင္ရြက္မည္ဟု အေၿခံမူမ်ား ခ်မွတ္ပါသည္။
အေျခခံမူ (၅၃) (၅၄) (၅၅) အရ စာေပ၊ စကား အႏုပညာ ယဥ္ေက်းမူတို႔သည္ တိုင္းရင္းသားမ်ား၏ အသက္ျဖစ္သည္။ ၄င္းတို႔ကို ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတတ္ေရးအတြက္ သက္ဆိုင္ရာ တိုင္းရင္းသားမ်ား၏ မူလတာ၀န္ျဖစ္သည္။ ဗဟို အစိုးရ အေနျဖင့္ ကူညီေဆာင္ရြက္မည္ဟု အေျပာသက္သက္ မျဖစ္ေစဘဲ လက္ေတြ႔ဦးစီးေဆာင္ရြက္ရေပမည္။
လက္ရွိႏိုင္ငံေတာ္ အာဏာပိုင္မ်ား၏ ေဆာင္ရြက္ခ်က္သည္ ဗမာလူမ်ိဳးတို႔၏ စကား၊ စာေပႏွင့္ ယဥ္ေက်းမူတို႔ကို ေရွ႕ တန္းတင္ထားေသာ္လည္း တိုင္းရင္းသားတို႔၏ စာေပ ယဥ္ေက်းမူတို႔ကို ေမွးမွိန္ေအာင္ ျပဳလုပ္ေနၾကပါသည္။ ဥပမာ - နယ္စပ္ေဒသမ်ားအထိ ဗမာစာကိုသင္ၾကားႏိုင္ရန္ မူလတန္းေက်ာင္းမ်ား ဖြင့္လွစ္ရန္ႀကိဳးစားၿပီး ေဒသခံတိုင္းရင္းသားဘာသာ၊ စာေပ ထြန္းကားေရးကို ဖိႏွိပ္ဟန္႔တားေနသည္မွာ အထူးေျပာဖြယ္မရွိပါ။
ယဥ္ေက်းမူဆိုရာ၌လည္း လက္ရွိက်င္းပေနေသာ ဆို၊ က၊ ေရး၊ တီး ၿပိဳင္ပြဲမ်ားသည္ ဗမာ့သုခုမ၊ အႏုပညာထြန္းကားေရးကို လုပ္ေဆာင္ေနသည့္ အျပင္ တိုင္းရင္းသား ယဥ္ေက်းမူတို႔ကို ၀ါးၿမိဳလ်က္ရွိေသာေၾကာင့္ တိုင္းရင္းသား၊ စကား၊ စာေပ၊ ယဥ္ေက်းမူ ထြန္းကားေရးတို႔ကို အေျခခံဥပေဒတြင္ ေလးနက္စြာ ေဖၚျပထားရေပမည္။
( ၮ ) ေတာင္သူလယ္သမား မ်ားႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းၿပီး
-၅၆- ( ၁ ) ႏိုင္ငံေတာ္သည္ ေတာင္သူလယ္သမားမ်ား၏ အခြင့္အေရးမ်ားကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ရန္ လိုအပ္သည့္ ဥပေဒမ်ား ျပဌာန္းေဆာင္ရြက္ရမည္။
-၅၇- ( ၂ ) ေတာင္သူ လယ္သမားမ်ား စိုက္ပ်ိဳးထုတ္လုပ္သည့္ ေကာက္ပဲ သီးႏွံမ်ား သင့္တင့္ မွ်တသည့္ တန္ဖိုးရရွိရန္ ကူညီေဆာင္ရြက္မည္ဟု အေျခခံ မူမ်ား ခ်မွတ္ပါတယ္။
အေျခခံမူ (၅၆) ႏွင့္ (၅၇) အရ စိုက္ပ်ိဳးေရးႏိုင္ငံျဖစ္ေနေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံအဖို႔ ေက်းဇူးရွင္ေတာင္သူဦးႀကီးမ်ားကို ကူညီေဆာင္ရြက္မည္ဆိုသည့္ အသံုးအႏံႈးအစား ဦးစီးေဆာင္ရြက္ေပးမည္ဟု ေဖၚျပရေပမည္။ ေတာင္သူလယ္သမား သမဂၢမ်ား လြတ္လပ္စြာ ဖြဲ႔စည္းေပး၍ ၫွိႏိႈင္းေဆာင္ရြက္ရမည္။
( ဎ ) အလုပ္သမားမ်ားႏွင့္ စပ္လွ်င္းၿပီး
-၅၈- ႏို္င္ငံေတာ္သည္ အလုပ္သမားမ်ား၏ အခြင့္အေရးမ်ား ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ရန္လိုအပ္သည့္ ဥပေဒမ်ား ျပဌာန္းေဆာင္ရြက္မည္ဟု အေျခခံမူမ်ား ခ်မွတ္ပါတယ္။
အေျခခံမူ (၅၈) အရ အဓိက လူတန္းစားျဖစ္ေသာ အလုပ္သမားမ်ား၏ အခြင့္အေရးကို ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ရမည့္အျပင္ အေျခခံ အလုပ္သမား သမၼဂမ်ားကို ဖြဲ႔စည္းခြင့္ေပး၍ အလုပ္သမားေရးရာ ကိစၥမ်ားကို ၫွိႏိႈင္းေဆြးေႏြးရမည္။
( ဏ ) အသိပညာရွင္၊ အတတ္ပညာရွင္မ်ားႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းၿပီး
-၅၉- ႏိုင္ငံေတာ္သည္ အသိပညာရွင္၊ အတတ္ပညာရွင္မ်ား၏ အက်ိဳးကို ကူညီေဆာင္ရြက္မည္ဟု အေျခခံမူ ခ်မွတ္ပါတယ္။
အေျခခံမူ (၅၉) အရ ႏို္င္ငံေတာ္သည္ ေခတ္မီႏိုင္ငံေတာ္ဆီသို႔ ေလွ်ာက္လွမ္းေနေသာေၾကာင့္ တတ္သိပညာရွင္မ်ား၏ အက်ိဳးကို အားေပးခ်ီးေျမွာက္ရမည့္အျပင္ ဘ၀လံုၿခံဳေရးကိုလည္း ကာကြယ္ေပးရမည္။
( တ ) ႏိုင္ငံ့ ၀န္ထမ္းမ်ားႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းၿပီး
-၆၀- ( ၁ ) ႏို္င္ငံ့ ၀န္တမ္းမ်ားသည္ ပါတီႏိုင္ငံေရး ကင္းရွင္းရမည္။
အေျခခံမူ (၆၀) အရ အမ်ိဳးသာႏိုင္ငံေရးဟု အေပၚယံအားျဖင့္ ျမင္ရေသာ အခ်ိဳ႕ ကိစၥမ်ားသည္ ပါတီႏိုင္ငံေရးဘက္သို႔ ယိမ္းယိုင္သြားေလ့ရွိသျဖင့္ ဤကဲ့သို႔ေသာ အေျခခံမူမ်ိဳးကို ေရွာင္ရွားရမည္။ သို႔မွသာ ဒီမိုကေရစီႏီုင္ငံေတာ္၏ ၀န္ထမ္းေကာင္းမ်ား အျဖစ္ ပီျပင္လာေစမည္။
-၆၁- ( ၂ ) ႏိုင္ငံေတာ္သည္ ႏို္င္ငံ့ ၀န္ထမ္းမ်ား၏ လုပ္ငန္းခြင္ အာမခံခ်က္ရရွိေရး၊ စား၀တ္ေနမူ ဖူလံုေရး၊ အိမ္ေထာင္ရွင္ အမ်ိဳးသမီး ၀န္ထမ္းမ်ား မီးဖြားျခင္းဆိုင္ရာ အက်ိဳးခံစားခြင့္ရရွိေရးႏွင့္ အၿငိမ္းစား၀န္ထမ္းမ်ား စား၀တ္ေနမူ သက္သာ ေခ်ာင္ခ်ိေရးတို႔အတြက္ လိုအပ္သည့္ ဥပေဒမ်ား ျပဌာန္းမည္ဟု အေျခခံမူမ်ား ခ်မွတ္ပါတယ္။
(ထ) အမ်ိဳးသားရင္ေက်းမႈႏွင့္စပ္လ်ဥ္းၿပီး - -
-၆၂- ႏုိင္ငံေတာ္သည္ အမိ်ဳးသားယဥ္ေက်းမႈ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ခိုင္မာေရးႏွင့္ ေစာင့္ေရွာက္ထိန္းသိမ္းေရးအတြက္ ကူညီေဆာင္ရြက္မည္ဟု အေျခခံမူခ်မွတ္ပါတယ္။
အေျခခံမူ (၆၂) အရ အမ်ိဳးသားယဥ္ေက်းမႈဆိုသည္မွာ ဗမာသာမက တိုင္းရင္းသားအားလံုးကို ဆိုလိုသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ တိုင္းရင္းသားမ်ား၏ ယဥ္ေက်းမႈမ်ားကိုလည္း ကာကြယ္ျပဌာန္းေပးရမည္။
( ဒ ) ပညာေရး၊ က်န္းမာေရးႏွွင့္စပ္လ်ဥ္းၿပီး - -
-၆၃- ( ၁ ) ႏိုင္ငံေေတာ္သည္ ျပည္သူမ်ား၏ ပညာေရးႏွင့္ က်န္းမာေရး တိုးတက္ေစေရးတို႔အတြက္ အေလးထားေဆာင္ရြက္မည္။
-၆၄- ( ၂ ) ႏုိင္ငံေတာ္သည္ ျပည္သူမ်ား၏ ပညာေရးႏွင့္က်န္းမာေရးတို႔တြင္ တိုင္းရင္းသားျပည္သူမ်ားက ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ေအာင္ လိုအပ္မည့္ဥပေဒ ျပဌာန္းေဆာင္ရြက္မည္။
-၆၅- ( ၃ ) ႏုိင္ငံေတာ္သည္ အခမဲ့မသင္မေနရ မူလတန္း ပညာေရးစနစ္ေဖာ္ေဆာင္မည္။
အေျခခံမူ (၆၅) အရ သက္ဆိုင္ရာတိုင္းရင္းသားမ်ား၏ စာေပကိုလည္း သက္ဆိုင္ရာေဒသအလိုက္ သင္ၾကားေစရန္ ျပဌာန္းေပးရမည္။
-၆၆- ( ၄ ) ႏိုင္ငံေတာ္သည္ ဘက္စုံအေတြးအေခၚ အယူအဆမွန္ကန္၍ အက်င့္စာရိတၱ ေကာင္းမြန္ၿပီး ႏိုင္ငံေတာ္တည္ေဆာက္ေရးအတြက္ အကိ်ဳးျပဳမည့္ ေခတ္မီပညာေရးစနစ္ကို ေဖာ္ေဆာင္မည္ဟု အေျခခံမူမ်ား ခ်မွတ္ပါတယ္။
( ဓ ) စိုက္ပ်ဳိးေရးႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းၿပီး - -
-၆၇- ႏုိင္ငံေတာ္သည္ လက္မႈလယ္ယာမွ စက္မႈလယ္ယာသို႔ ကူးေျပာင္းႏုိင္ရန္ နည္းပညာ၊ အရင္းအႏွီး၊ စက္ပစၥည္း၊ ကုန္ၾကမ္း အစရွိသည္တို႔ကို အတတ္ႏုိင္ဆုံး ျဖည့္ဆည္းမည္ဟု အေျခခံမူခ်မွတ္ပါတယ္။
( န ) စက္မႈလက္မႈႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းၿပီး - -
-၆၈- ႏုိင္ငံေတာ္သည္ စက္မႈလက္မႈလုပ္ငန္းမ်ား ဖံြ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးအတြက္ လိုအပ္သည့္ နည္းပညာ၊ အရင္းအႏွီး၊ စက္ပစၥည္း၊ ကန္ၾကမ္း အစရွိသည္တို႔ကို အတတ္ႏိုင္ဆုံး ျဖည့္ဆည္းမည္ဟု အေျခခံမူခ်မွတ္ပါတယ္။
( ပ ) အလုပ္အကိုင္ႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းၿပီး - -
-၆၉- ႏုိင္ငံေတာ္သည္ ျပည္သူမ်ား အလုပ္လက္မဲ့ နည္းပါးေစရန္ တတ္ႏုိင္သမွ် ကူညီေဆာင္ရြက္မည္ဟု အေျခခံမူခ်မွွတ္ပါတယ္။
( ဖ ) မိခင္၊ ကေလး၊ အိုမင္းမစြမ္းသူမ်ားႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းၿပီး - -
-၇၀- ( ၁ ) ႏုိင္ငံေတာ္သည္ မိခင္ႏွင့္ ကေလးသူငယ္မ်ား၊ မိဘမဲ့ကေလးမ်ား၊ က်ဆုံးေသာ တပ္မေတာ္သားမ်ား၏ ကေလးမ်ား၊ အိုမင္းမစြမ္းသာမ်ားအားၾကည့္ရႈေစာင့္ေရွာက္မည္။
-၇၁- ( ၂ ) ႏိုင္ငံေတာ္သည္ မသန္မစြမ္းျဖစ္လာေသာ တပ္မေတာ္သားမ်ားအား သင့္တင့္ေလွ်ာက္ပတ္စြာ ေနထိုင္စားေသာက္ႏုိင္ေစရန္ႏွင့္ အသက္ေမြးပညာကိုအခမဲ့သင္ယူႏိုင္ေစရန္ စီမံေဆာင္ရြက္မည္ဟု အေျခခံမူခ်မွတ္ပါတယ္။
အေျခခံမူ (၇၁) အရ တပ္မေတာ္သားမ်ားသည္ လစာေငြ၊ ယူူနီေဖာင္း၊ ရိကၡာ အျပည့္ အ၀ရရွိေသာေၾကာင့္ အျခား၀န္ထမ္းမ်ားထက္ အခြင့္အေရးပိုမို ရရွိၿပီးသားျဖစ္သည္။ အခြင့္အေရးပိုမိုေပးျခင္းအားျဖင့္ ၀န္ထမ္း အၾကား စိတ္၀မ္းကြဲျပားေစမည့္ အႏၱရာယ္ကို ျဖစ္ေစပါသည္။
( ဗ ) လူငယ္ႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းၿပီး - -
-၇၂- ႏိုင္ငံေတာ္သည္ လူငယ္မ်ားအား မိ်ဳးခ်စ္စိတ္ဓါတ္ ရွင္သန္ထက္ျမက္ေရး၊ အေတြးအေခၚ မွန္ကန္ေရးႏွင့္ ဗလငါးတန္ တိုးတက္ဖြ႔ံၿဖိဳးေရးတို႔အတြက္ ေဆာင္ရြက္မည္ဟု အေျခခံမူ ခ်မွတ္ပါတယ္။
( ဘ ) ဘာသာ၊ သာသနာေရးႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းၿပီး- - -
-၇၃- ( ၁ ) ၿငိမ္၀ပ္ပိျပားေရးႏွင့္ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ျပည္သူ႔ ကိုယ္က်င့္တရားႏွင့္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ျပည္သူ႔က်န္းမာေရးႏွင့္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ႏုိင္ငံေတာ္ ဖြဲ႔စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒျပဌာန္းခ်က္တို႔ႏွင္ ေသာ္လည္းေကာင္း မဆန္႔က်င္လွ်င္ ႏုိင္ငံသားတိုင္းသည္ ဘာသာ၊ သာသနာေရးတြင္လြတ္လပ္စြာ ယူဆႏုိင္ေသာအခြင့္အေရး၊ လြတ္လပ္စြာကိုးကြယ္ ေဆာက္တည္ႏိုင္ေသာ အခြင့္အေရးတို႔ကို အညီအမွ် ရရွိရမည္။
-၇၄- ( ၂ ) ဘာသာ၊ သာသနာေရးဆိုင္ရာ ကိုးကြယ္တည္ေဆာက္မႈႏွင့္ ဆက္စပ္ေနေစကာမူ ထုိသို႔ဆက္စပ္ေနေသာ စီးပြားေရး၊ ဘဏၭာေရး၊ ႏိုင္ငံေရးႏွင့္ အျခားေလာကီေရးေဆာင္ရြက္မႈတို႔ကို အထက္ပါအခြင့္အေရးေတြ မပါ၀င္ေစရ။
-၇၅- ( ၃ ) ထိုသို႔လြတ္လပ္ေသာအခြင့္အေရးမ်ားကို ေပးထားေသာ္လည္း ျပည္သူ႔ အကိ်ဳးကိစၥ၊ ျပဳျပင္ေရးကိစၥ တို႔အတြက္ ႏုိင္ငံေတာ္၏ဥပေဒျပဳျခင္းကို မတားျမစ္ရ။
-၇၆- ( ၄ ) ဗုဒၡဘာသာ သာသနာေေတာ္သည္ ႏုိင္ငံေတာ္၏ ႏုိင္ငံသား အမ်ားဆုံး ကိုးကြယ္ရာျဖစ္ေသာ ဂုဏ္ထူး၀ိေသသ ႏွင့္ ျပည့္စုံသည့္ ဘာသာ၊ သာသနာ ျဖစ္သည္ဟု ႏုိင္ငံေတာ္က အသိအမွတ္ျပဳသည္။
-၇၇- ( ၅ ) ႏိုင္ငံေတာ္သည္ အစၥလမ္ ဘာသာသာသနာ၊ ခရစ္ယာန္ ဘာသာသာသနာ၊ ဟိႏၵဴ ဘာသာသာသနာႏွင့္ နတ္ကိုးကြယ္ေသာဘာသာတို႔ကို ႏုိင္ငံေတာ္ဖြဲ႔စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒ အာဏာတည္ေသာေန႔၌ ႏုိင္ငံေတာ္တြင္ရွိေနၾကေသာကိုးကြယ္ရာ ဘာသာသာသနာမ်ားဟူ၍ အသိအမွတ္ျပဳသည္။
-၇၈- ( ၆ ) ႏုိင္ငံေတာ္က အသိအမွတ္ျပဳထားေသာ ဘာသာသာသနာမ်ားကို ႏုိင္ငံေတာ္က တတ္ႏိုင္သမွ် ကူညီေစာင့္ေရွာက္မည္။
-၇၉- ( ၇ ) ႏိုင္ငံေရးကိစၥအလို႔ငွာ ဘာသာသာသနာကို အလဲြသံုးစားမျပဳရ။ ထို႔အျပင္ လူမ်ိဳးေရးေၾကာင့္ေသာ္ လည္းေကာင္း၊ ဘာသာေရးေၾကာင့္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ တစ္ဖက္ႏွင့္တစ္ဖက္၊ တစ္ဂိုဏ္းႏွင့္တစ္ဂိုဏ္း မုန္းတီးျခင္း၊ ရန္မူျခင္း၊ စိတ္၀မ္းကဲြျခင္းတို႔ ေပၚေပါက္လာေစရန္ ရည္ရြယ္ေသာ သို႔မဟုတ္ ေပၚေပါက္လာရန္ အေၾကာင္းရွိေသာ အျပဳအမူသည္ ႏုိင္ငံေတာ္ဖြဲ႔စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒႏွင့္ ဆန္႔က်င္သည္။ ထိုအျပဳအမူမ်ားအတြက္ အျပစ္ဒဏ္ ေပးႏိုင္ရန္ ဥပေဒျပဌာန္းႏုိင္သည္ဟု အေျခခံမူမ်ားခ်မွတ္ပါတယ္။
ဘာသာ၊ သာသနာေရးႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ ခရစ္ယာန္ အမ်ားစုျဖစ္ေသာ ကခ်င္ေတာင္တန္း၊ ခ်င္းေတာင္တန္း၊ ကယားျပည္နယ္၊ ကရင္ေဒသ တို႔တြင္ လြတ္လပ္စြာကိုးကြယ္ခြင့္ေပးရမည္။ ဗုဒၡဘာသာကို အသုံးခ်ၿပီး အျခားေသာ ဘာသာမ်ားအေပၚ မဖိႏွိပ္ရ၊ လက္ေတြ႔အေနျဖင့္ ခရစ္ယာန္ အမ်ားစုျဖစ္ေသာ တိုင္းရင္းသားေဒသမ်ားတြင္ ဘာသာေရးႏိွပ္ကြပ္မႈမ်ားကို သင္ခန္းစာယူ၍ ကာကြယ္တားဆီးရမည္။
( မ ) စီးပြားေရးႏွင့္စပ္လ်ဥ္းၿပီး - -
-၈၀- ( ၁ ) ႏုိင္ငံေတာ္၏ စီးပြားေရးစနစ္သည္ ေစ်းကြက္ စီးပြားေရးစနစ္ ျဖစ္သည္။
အေျခခံမူ (၈၀) အရ ေစ်းကြက္စီးပြားေရးစနစ္ဆိုရာ၌ အာမခံခ်က္ရွိေသာ ေစ်းကြက္စနစ္ကို ျပဌာန္းေပးႏုိင္ရမည္။ သစ္သားျပားေပၚတြင္ ေဆးသုတ္ၿပီး `တပ္ပိုင္ေျမ´ ဟုေရးသားကာ ျပည္သူ႔အိုးအိမ္၊ ၿခံ ေျမ ၊ လယ္ယာေျမမ်ားေပၚတြင္ စိုက္ထူ၍ ျပန္လည္ေရာင္းစားေသာ `ေခတ္သစ္စစ္တပ္ စီးပြားေရးစနစ္´ ကိုကာကြယ္ျပဌာန္း ေပးႏုိင္ရမည္။
-၈၁- ( ၂ ) ႏုိင္ငံေတာ္သည္ အမိ်ဳးသား စီးပြားေရး တိုးတက္ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးအတြက္ ႏိုင္ငံေတာ္ ေဒသဆိုင္ရာအဖြဲ႔အစည္းမ်ား၊ သမ၀ါယမအဖဲြ႔အစည္းမ်ား၊ ပုဂၢလိကစသည့္ စီးပြားေရးအင္အားစုအားလံုးကို စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားတြင္ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ခြင့္ျပဳသည္။
-၈၂- ( ၃ ) ႏုိင္ငံေတာ္သည္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားတြင္ တရားသျဖင့္ ယွဥ္ၿပိဳင္ျခင္းကို ပ်က္ျပားေစရန္ တစ္ဦးတစ္ေယာက္ကျဖစ္ေစ၊ အစုအဖဲြ႔ကျဖစ္ေစ လက္၀ါးႀကီးအုပ္ေဆာင္ရြက္မႈ သို႔မဟုတ္ ေစ်းကစားျပဳျခင္းျဖင့္ အမ်ားျပည္သူတို႔၏အက်ိဳးစီးပြားကို ထိခိုက္နစ္နာေစျခင္းမွ တားဆီးကာကြယ္မည္။
အေျခခံမူ (၈၂) အရ အေျပာထက္အလုပ္ကသာ ပဓါနက်ပါတယ္။ လက္ေတြ႔အားျဖင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးမ်ား ပိုင္ဆိုင္ေသာ ျမန္မာ့စီးပြားေရးဦးပိုင္လီမိတက္သည္ တိုင္းျပည္စီးပြားေရးအားလုံးကို လက္၀ါးႀကီးအုပ္ထားေသာေၾကာင့္ အမ်ားျပည္သူတို႔၏ အက်ဳိးစီးပြားကို ထိခိုက္နစ္နာေစသည့္အျပင္ အာဏာပိုင္လူတခ်ဳိ႕ ႏွင့္ ကိုယ္က်ဳိးရွာ စီးပြားေရးသမားမ်ားသာ ခံစားေနရေသာေၾကာင့္ သင္ခန္းစာယူ၍ ကာကြယ္တားဆီးရမည္။
-၈၃- ( ၄ ) ႏုိင္ငံေတာ္သည္ အမ်ားျပည္သူတုိ႔၏ ေနထိုင္မႈ အဆင့္အတန္းျမွင့္ေရးႏွင့္ အေထြေထြအရင္းအႏွီးမ်ား တိုးတက္ဖြံ႔ၿဖဳိးေရးတို႔ကို ေရွးရူေဆာင္ရြက္မည္။
-၈၄- ( ၅ ) ႏုိင္ငံေတာ္သည္ အမ်ိဳးသားစီးပြားေရး တိုးတက္ဖြံ႔ၿဖဳိးမႈအတြက္ နည္းပညာ၊ အရင္းအႏွီး၊ စက္ပစၥည္း၊ ကုန္ၾကမ္း အစရွိသည္တို႔ကို ရရွိေစရန္ကူညီမည္။
-၈၅- ( ၆ ) ႏုိင္ငံေတာ္သည္ စီးပြားေရးဆိုင္ရာလုပ္ငန္းမ်ားကို ႏုိင္ငံပိုင္ သိမ္းယူျခင္းမျပဳ။
-၈၆- ( ၇ ) ႏုိင္ငံေတာ္သည္ တရား၀င္ထုတ္ေ၀ထားေသာ ေငြေၾကးကို တရားမ၀င္ေငြေၾကးအျဖစ္ သတ္မွတ္ျခင္း မျပဳဟု အေျခခံမူမ်ား ခ်မွတ္ပါတယ္။
အေျခခံမူ (၈၆) အရ တရားမ၀င္ေငြေၾကးအျဖစ္ သတ္မွတ္ျခင္းမျပဳဟု ဆိုသည့္အစား အာမခံခ်က္ရွိေအာင္ ေရႊစေဘာ္တင္၍ ထုတ္လုပ္ေသာ ေငြေၾကးသာျဖစ္ရမည္။ သို႔မွသာ ေငြေၾကးတန္ဖိုးသည္ တည္ၿငိမ္ၿပီး ဂုဏ္သိကၡာရွိမည္။