အမ်ိဳးသား ညီလာခံ၏ အေျခခံမူ (၁၀၄) ခ်က္

အပိုင္း(၂)

( င ) ႏိုင္ငံေတာ္ အႀကီးအကဲႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းၿပီး

-၁၉ - ( ၁ ) ႏိုင္ငံေတာ္ အႀကီးအကဲသည္ ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတျဖစ္သည္။
သမၼတ၏ အဆင့္အတန္းကို သတ္မွတ္ရာတြင္ စစ္မႈထမ္းေသာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးမ်ားကို ဦးစားေပးျခင္းမရွိေစရ။ ယခုဖြဲ႔စည္းပံုအရ သမၼတသည္ စစ္ေရးတတ္ကၽြမ္းရမည္ဆိုေသာေၾကာင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးမ်ားသာလွ်င္ သမၼတျဖစ္ေပၚလာေရးကို တံခါးဖြင့္ေပးထားရာေရာက္ပါသည္။

-၂၀ - ( ၂ ) ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတကို ေရြးခ်ယ္တင္ေျမွာက္ေရး အဖြဲ႔ျဖင့္ ေရြးခ်ယ္တင္ေျမွာက္မည္ဟု အေျခခံ မူမ်ားခ်မွတ္ပါတယ္။

( စ ) ႏို္င္ငံေတာ္ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာ ပိုင္းျခားခြဲေ၀ျခင္းႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍

-၂၁ - ( ၁ ) ႏိုင္ငံေတာ္ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာ ခက္မ သံုးျဖာျဖစ္သည့္ ဥပေဒျပဳေရး အာဏာ၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အာဏာႏွင့္ တရားစီရင္ေရး အာဏာတို႔ကို တတ္ႏိုင္သမွ် ပိုင္းျခားသံုးစြဲျခင္းႏွင့္ အခ်င္းခ်င္း အျပန္မလွန္ ထိမ္းေက်ာင္းျခင္းတို႔ ျပဳသည္။

-၂၂- ( ၂ ) ထိုသို႔ ပိုင္းျခားထားသည့္ ႏိုင္ငံေတာ္ အာဏာ သံုးရပ္ကို ျပည္ေထာင္စု၊ တိုင္းေဒသႀကီးမ်ား၊ ျပည္နယ္မ်ားႏွင့္ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရ စီရင္စုမ်ားအား ခြဲေ၀အပ္ႏွင္းသည္ဟု အေျခခံမူမ်ား ခ်မွတ္ပါတယ္။
အထက္ပါ အေျခခံမူ ( ၂၁ ) ( ၂၂ )သည္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အာဏာပိုင္မ်ားက တရားစီရင္ေရး က႑တြင္ ၀င္ေရာက္စြက္ဖက္ႏိုင္ရန္ လမ္းဖြင့္ထားသည့္ သေဘာျဖစ္၍ (လံုး၀) မွားယြင္းမႈ ျဖစ္သည္။ အာဏာသံုးးရပ္သည္ သီးျခား ကင္းလြတ္မွသာလွ်င္ စစ္မွန္ေသာ ဒီမိုကေရစီ ႏိုင္ငံေတာ္ ျဖစ္ႏိုင္ပါသည္။

( ဆ ) ဥပေဒျပဳေရးႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းၿပီး - -

-၂၃ - ( ၁ ) ႏိုင္ငံေတာ္၏ ဥပေဒျပဳေရးအာဏာကို ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္၊ တိုင္းေဒသႀကီး လႊတ္ေတာ္ႏွင့္ ျပည္နယ္ လႊတ္ေတာ္မ်ားအား ခြဲေ၀ အပ္ႏွင္းသည္။ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရ စီရင္စုမ်ားအား ႏိုင္ငံေတာ္ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒက သတ္မွတ္ေသာ ဥပေဒျပဳေရး အာဏာကို ခြဲေ၀အပ္ႏွင္းမည္။

-၂၄ - ( ၂ ) ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္တြင္ လူဦးေရကို အေျခခံေရြးခ်ယ္တင္ေျမွာက္သည့္ လႊန္ေတာ္တစ္ရပ္၊ တိုင္းေဒသႀကီးမ်ားႏွင့္ ျပည္နယ္မ်ားမွ ကိုယ္စာလွယ္ဦးေရ တူညီစြာေရြးေကာက္တင္ေျမွာက္သည့္ လႊတ္ေတာ္တစ္ရပ္ ေပါင္းႏွစ္ရပ္ပါရွိသည္။

-၂၅- ( ၃ ) တိုင္းေဒသႀကီး ( ၇ ) ခုတြင္ တိုင္းေဒသႀကီး လႊတ္ေတာ္ တစ္ရပ္စီႏွင့္ ျပည္နယ္ ( ၇ ) ျပည္နယ္တြင္ လႊတ္ေတာ္ တစ္ရပ္စီရွိသည္။

-၂၆- ( ၄ ) ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္၊ တိုင္းေဒသႀကီး လႊတ္ေတာ္ႏွင့္ ျပည္နယ္ လႊတ္ေတာ္မ်ားတြင္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားအျဖစ္ ႏိုင္ငံေတာ္ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒအရ သတ္မွတ္သည့္ဦးေရအတိုင္း တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္က အမည္စာရင္း တင္သြင္းသည့္ တပ္မေတာ္သားမ်ား ပါ၀င္သည္။

-၂၇- ( ၅ ) ေလွ်ာ္ကန္သင့္ျမတ္သည့္ လူဦးေရ ရွိသည့္ တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးမ်ားအတြက္ သက္ဆိုင္ရာတိုင္းေဒသႀကီး သို႔မဟုတ္ ျပည္နယ္ႏွင့္ ကိုယ္ပိုင္ အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရ စီရင္စု ဥပေဒျပဳေရးတြင္ ထိုတိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးကိုယ္စားလွယ္မ်ား ပါ၀င္ခြင့္ရွိသည္ဟု အေျခခံမူမ်ား ခ်မွတ္ပါတယ္။
အေျခခံမူ (၂၃-၂၄-၂၅-၂၆-၂၇)အရ အမည္ခံ ျပည္ေထာင္စုမ်ိဳးသာ ျဖစ္ၿပီး စစ္မွန္ေသာ ျပည္ေထာင္စုမ်ိဳး မဟုတ္ေပ။ လႊတ္ေတာ္ဖြဲ႔စည္းပံုတြင္ တိုင္းေဒသႀကီး ( ၇ ) ခုကို ရည္ညြန္းထားေသာေၾကာင့္ မဟာဗမာ ျပည္ေထာင္စုမ်ိဳးသာ ေပၚလြင္ေစသည့္အျပင္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားကို ေရြးခ်ယ္ရာတြင္လည္း တပ္မေတာ္မွ ေရြးခ်ယ္ ယွဥ္ၿပိဳင္မူ မရွိဘဲ အလိုအေလွ်ာက္ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ အေျခခံ ဒီမိုကေရစီႏွင့္ ေျဖာင့္ေျဖာင့္ႀကီး ဆန္႔က်င္ေနပါသည္။ မဟာစစ္အာဏာရွင္ ျပည္ေထာင္စု သ႑န္ေပၚေပါက္ေရးကို ဖန္တီးထားေသာေၾကာင့္ ဗမာအပါအ၀င္ တိုင္းရင္းသား ျပည္သူအေပါင္း တေျပးညီ နစ္နာေပမည္။

( ဇ ) အုပ္ခ်ဳပ္ေရးႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းၿပီး - - -

-၂၈- ( ၁ ) ႏိုင္ငံေတာ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အႀကီးအကဲသည္ ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတျဖစ္သည္။
အေျခခံမူ ( ၂၈ ) အရ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အႀကီးအကဲသည္ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္သာလွ်င္ ျဖစ္ရမည္။

-၂၉- ( ၂ ) ႏိုင္ငံေတာ္၏ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အာဏာကို ျပည္ေထာင္စု၊ တိုင္းေဒသႀကီးႏွင့္ ျပည္နယ္မ်ားအား ခြဲေ၀ အပ္ႏွင္းသည္။ ကိုယ္ပိုင္ အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရ စီရင္စုမ်ားအား ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အာဏာကို ႏိုင္ငံေတာ္ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒအရ သတ္မွတ္ ေပးသည့္အတိုင္း ခြဲေ၀ အပ္ႏွင္းသည္။

-၃၀- ( ၃ ) ျပည္ေထာင္စု၊ တိုင္းေဒသႀကီး၊ ျပည္နယ္၊ ကိုယ္ပိုင္ အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရ စီရင္စုႏွင့္ ခရိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးတို႔တြင္ ကာကြယ္ေရး၊ လံုၿခံဳေရး၊ နယ္စပ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး စသည့္တာ၀န္မ်ား ထမ္းေဆာင္ႏိုင္ရန္ တပ္မေတာ္ ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္က အမည္စာရင္း တင္သြင္းေသာ တပ္မေတာ္သားမ်ားပါ၀င္သည္။
အေျခခံမူ ( ၃၀ ) အရ တပ္မေတာ္သားမ်ား ေနရာတကာ မပါ၀င္ေစရပါ။ ထို႔ေၾကာင့္ အာဏာသံုးရပ္ကို သီးျခားျဖစ္ေနရန္ ခြဲျခားထားရမည္။

-၃၁- ( ၄ ) အထက္ အပိုဒ္ ( ဆ ) အပိုဒ္ခြဲ ( ၅ ) အရ သက္ဆိုင္ရာ တိုင္းေဒသႀကီး သို႔မဟုတ္ ျပည္နယ္ႏွင့္ ကိုယ္ပိုင္ အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရ စီရင္စုဥပေဒျပဳေရးတြင္ ကိုယ္စားလွယ္ပါ၀င္ခြင့္ရွိသည့္ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးျဖစ္လွ်င္ ထိုတိုင္းေဒသႀကီး သို႔မဟုတ္ ျပည္နယ္ႏွင့္ ကိုယ္ပိုင္အုပ္အုပ္ခြင့္ရ စီရင္စု အုပ္ခ်ဳပ္ေရးတြင္ အဓိကအားျဖင့္ ထိုတိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးမ်ား ေရးရာကို ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ေရးအတြက္ တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳး ကိုယ္စားလွယ္မ်ား ပါ၀င္ခြင့္ျပဳရန္ျဖစ္သည္။

-၃၂- ( ၅ ) အထက္အပိုဒ္ (ဃ) အပိုဒ္ခြဲ (၅) ႏွင့္ (၆)၊ အပိုဒ္ (ဆ) အပိုဒ္ခြဲ (၅)ႏွင့္ ဤအပိုဒ္ အပိုဒ္ခြဲ (၄)ပါ ကိစၥရပ္မ်ားကို ႏိုင္ငံေတာ္က ေကာ္မရွင္ ဖြဲ႔စည္း၍ ေဆာင္ရြက္ေပးရန္ျဖစ္သည္ဟု အေျခခံ မူမ်ား ခ်မွတ္ပါတယ္။

(စ်) တရားစီရင္ေရးႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းၿပီး

-၃၃- ( ၁ ) ႏိုင္ငံေတာ္၏ တရားစီရင္ေရး အာဏာကို ျပည္ေထာင္စုတရားလႊတ္ေတာ္၊ တိုင္းေဒသႀကီး တရားလႊတ္ေတာ္မ်ား၊ ျပည္နယ္ တရားလႊတ္ေတာ္မ်ားႏွင့္ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရစီရင္စု တရားလႊတ္ေတာ္မ်ား အပါအ၀င္ အဆင့္ဆင့္ေသာ တရားရံုးမ်ားအား ခြဲေ၀ အပ္ႏွင္းသည္။

-၃၄- ( ၂ ) ျပည္ေထာင္စုတြင္ ျပည္ေထာင္စု တရားလႊတ္ေတာ္ တစ္ရပ္ထားရွိသည္။ ျပည္ေထာင္စု တရားလႊတ္ေတာ္သည္ႏိုင္ငံေတာ္၏ အျမင့္ဆံုး တရားရံုးျဖစ္သည္။

-၃၅- ( ၃ ) ျပည္ေထာင္စု တရားလႊတ္ေတာ္တြင္ စာခၽြန္ေတာ္ အမိန္႔မ်ား ထုတ္ပိုင္ခြင့္ အာဏာမ်ားရွိသည္။

-၃၆- ( ၄ ) တိုင္းေဒသႀကီးတိုင္းတြင္ တိုင္းေဒသႀကီးတရားလႊတ္ေတာ္ တစ္ရပ္စီ လည္းေကာင္း၊ ျပည္နယ္တိုင္းတြင္ ျပည္နယ္တရားလႊတ္ေတာ္ တစ္ရပ္စီလည္းေကာင္း ထားရွိသည္။

-၃၇- ( ၅ ) ေအာက္ပါ တရားစီရင္ေရးမူမ်ား သတ္မွတ္သည္။
- ဥပေဒႏွင့္ အညီ လြတ္လပ္စြာ တရားစီရင္ေရး
- ဥပေဒအရ ကန္႔သတ္ခ်က္မ်ားမွအပ ျပည္သူ႔ေရွ႕ ေမွာက္တြင္ တရားစီရင္ေရး
- အမႈမ်ားတြင္ ဥပေဒအရ ခုခံေခ်ပခြင့္ႏွင့္ အယူခံပိုင္ခြင့္ရရွိေရးဟု အေျခခံမူမ်ား ခ်မွတ္ပါတယ္။

( ည ) တပ္မေတာ္ႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းၿပီး

-၃၈- ( ၁ ) တပ္မေတာ္သည္ အင္အားေတာင့္တင္းၿပီး ေခတ္မီသည့္ တစ္ခုတည္းေသာတပ္မေတာ္ျဖစ္သည္။
အေျခခံမူ ( ၃၈ ) အရ တိုင္းျပည္အင္အား ရွိမွ သာလွ်င္ တပ္မေတာ္အင္အားလည္း အလိုအေလ်ာက္ ေတာင့္တင္းေပမည္။ `ႏြားေရွ႕ ထြန္က်ဴး´ ဆိုသည့္ ဆိုရိုး စကားအတိုင္း တပ္မေတာ္ အင္အားရွိမွ တိုင္းျပည္အင္အားရွိမည္ ဆိုသည္မွာ `ျပဒါးတစ္လမ္း သံတစ္လမ္း´ ဆိုသည့္ဥပမာအတိုင္း ျဖစ္ေနသည့္အတြက္ အထူးဂရုျပဳသင့္ေပသည္။

-၃၉- ( ၂ ) တပ္မေတာ္သည္ တပ္ပိုင္းဆိုင္ရာကိစၥအားလံုးကို လြတ္လပ္စြာ စီမံခန္႔ခြဲ စီရင္ေဆာင္ရြက္ပိုင္ခြင့္ရွိသည္။

-၄၀- ( ၃ ) တပ္မေတာ္ ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္သည္ လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႔ အားလံုး၏ အႀကီးအကဲ ျဖစ္သည္။
အေျခခံမူ ( ၄၀ ) အရ ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္သည္ တပ္မေတာ္၏ အႀကီးအကဲသာ ျဖစ္ရမည္။ ျပည္ထဲေရး တပ္မ်ား၏ အႀကီးအကဲ မျဖစ္ေစရ။ ျပည္ထဲေရး ၀န္ႀကီးဌာန လက္ေအာက္ရွိ လံုျခံဳေရးတပ္ဖြဲ႔မ်ားမွာ တပ္မေတာ္မွ ျပည္သူလူထုအေပၚ လက္၀ါးႀကီး မအုပ္ေစရန္ ဥပေဒေၾကာင္းအရ ဖြဲ႔စည္းထားျခင္းျဖစ္သည္။

-၄၁- ( ၄ ) တပ္မေတာ္သည္ ႏိုင္ငံေတာ္လံုၿခံဳေရးႏွင့္ ကာကြယ္ေရးတြင္ ျပည္သူတစ္ရပ္လံုးပါ၀င္ေရးအတြက္ စီမံေဆာင္ရြက္ခြင့္ရွိသည္။

-၄၂- ( ၅ ) ျပည္ေထာင္စု မၿပိဳကြဲေရး တိုင္းရင္းသား စည္းလံုးညီညြတ္မႈ မၿပိဳကြဲေရးႏွင့္ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာ တည္တန္႔ ခိုင္ၿမဲေရးတို႔ကို ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ရန္ တပ္မေတာ္တြင္ အဓိက တာ၀န္ရွိသည္။

-၄၃- ( ၆ ) တပ္မေတာ္သည္ ႏိုင္ငံေတာ္ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒကို ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ရန္ အဓိက တာ၀န္ရွိသည္ဟု အေျခခံ မူမ်ား ခ်မွတ္ပါတယ္။
အေျခခံမူ ( ၄၃ ) အရ တပ္မေတာ္သည္ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒကို ကာကြယ္ ေစာင့္ေရွာက္ရန္အစား ႏိုင္ငံေတာ္ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒအရ ဖြဲ႔စည္းထားေသာ အစိုးရကို သစၥာေစာင့္သိရပါမည္။ သို႔မွသာလွ်င္ ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံေတာ္၏ တပ္မေတာ္ အျဖစ္ ပီျပင္လာပါမည္။

ဆက္ရန္